سیاره محل زندگی ما، یعنی کره زمین مملوء از زیبایی و البته شگفتیه. هرچند صدها سال هستش محققان در تلاش هستن از سیاره خود بیشتر بدونیم اما همیشه اسرار کشف نشده ای درباره کره زمین وجود داشته که با تحقیقات جدید به اونا فهمیدیم. مثلاً می دونستین قطب جنوب واقعا یه بیابانه یا در کشور روسیه در حالی که بعضی مردم صبح خود رو شروع می کنن، یه سریای دیگه واسه خواب شبونه آماده می شن؟ در ادامه به چند حقیقت باحال و خواندنی درباره کره زمین می پردازیم که شاید چیزی از اونا نشنیده باشین.
۱- قاره قطب جنوب، بزرگ ترین بیابان دنیا هستش
وقتی صحبت از بیابان می شه، هممون یاد شن، گرما، خشکی و نور خورشید می افتیم. اما واژه بیابان در واقع فقط به سرزمینی میگن که اندازه بارش سالیانه اون بیشترین حد ۱۰ اینچ باشه.
با در نظر گرفتن این تعریف، قاره قطب جنوب، بزرگ ترین بیابان دنیا حساب می شه.
بیابان قطب جنوب حدود ۱۴،۲۴۴،۹۳۴ کیلومتر مربع مساحت داره و بیشتر آب اون در یخچالای طبیعی و صفحات یخی اون زندونی شده و فقط بخش کوچیکی از اون در دسترس گیاهان و حیواناته.
۲- نود درصد جمعیت دنیا در نیمکره شمالی زندگی می کنن
۷/۷ میلیارد آدم روی کره زمین زندگی می کنن که ۹۰ درصد اونا در نیمکره شمالی هستن.
۳- روسیه اونقدر بزرگه که یازده منطقه وقتی جور واجور در اون هست
کشور روسیه با حدود ۱۷،۰۹۳،۹۲۱ کیلومتر مربع مساحت، بزرگ ترین کشور دنیا حساب می شه، به خاطر همین مناطق وقتی مختلفی در اون هست.
این کشور ۱۱ منطقه وقتی جور واجور داره، یعنی وقتی مردم یه سر روسیه در حال شروع روز خود هستن، مردم سر دیگه اون واسه خواب شبونه آماده می شن.
۴- قاره ها می تونن با سرعت رشد ناخن دست، حرکت کنن
صدها میلیون سال زمان برد تا ابر قاره باستانی پانگه آ به هفت قاره فعلی کره زمین تقسیم شه.
دو قاره ای که امروزه اونا رو به اسمای آمریکای شمالی و آفریقا می شناسیم، به مدت ۴۰ میلیون سال با سرعت یه میلیمتر در سال جا به جا می شدن.
اما ۲۰۰ میلیون سال قبل و به مدت ۱۰ میلیون سال، حرکت صفحات تکتونیکی زمین سرعت بیشتری گرفت، طوری که این صفحات با سرعت ۲۰ میلیمتر در سال یا تقریباً با همون سرعت رشد ناخنای دست، از همدیگه جدا می شدن، تا اینکه دوباره، از سرعت این روند کم شد.
حرکت صفحات تکتونیکی زمین دو سرعت جور واجور داره، یه سرعت بالا و یه سرعت پایین، یعنی این صفحات بعضی وقتا با سرعت بالا و بعضی وقتا هم با سرعت پایین خود حرکت می کنن.
۵- استانبول تنها شهر دنیا هستش که همزمان روی دو قاره قرار داره
اگه روزی میخواستین به همه قاره های دنیا سفر کنین، با رفتن به شهر استانبول در ترکیه می تونین با یه تیر دو نشون بزنین. استانبول تنها شهر دنیا هستش که روی دو قاره کره زمین قرار گرفته. تنگه بسفر ، بخشی از شهر استانبول که در خاک اروپا قرار داره رو از بخش دیگه اون که در قاره آسیا قرار گرفته، جدا می کنه.
۶- قله چیمبورازو بلندترین نقطه کره زمینه اما بلندترین قله دنیا به حساب نمیاد
چیجوری ممکنه که یه قله بلندترین نقطه کره زمین باشه اما بلندترین قله دنیا حساب نشه؟ دلیل این مسأله به تحدب ناحیه استوایی زمین برمیگرده.
قله چیمبورازو در کشور اکوادور واقع شده و ۶/۲ کیلومتر ارتفاع داره، در حالی که ارتفاع قله اورست ۸/۸ کیلومتره. کره زمین گرده، اما به طور کاملً کروی نیس و سطح ان در دو قطب شمال و جنوبش، تخت و در قسمت خط استوا، محدبه. قله چیمبورازو هم از اونجایی که روی خط استوا واقع شده، در مقایسه با قله اورست، ۲۱۳۳/۶ متر بیشتر در آسمون بالا رفته و از طرفی نوک قله چیمبورازو هم در مقایسه با همه قله های دیگه کره زمین، بیشترین فاصله رو با هسته زمین داره.
۷- آفریقا تنها قاره کره زمینه که همزمان در چهار نیمکره قرار داره
کره زمین براساس خط استوا و نصف النهار مبدأ به چهار نیمکره شمالی، جنوبی، شرقی و غربی تقسیم می شه.
بعضی از قاره های دنیا در دو نیمکره قرار دارن، اما آفریقا تنها قاره دنیا هستش که همزمان در چهار نیمکره قرار گرفته.
۸- رشته کوه آپالاش کوتاه تر و کوتاه تر می شه
بعضی فکر می کنن رشته کوه آپالاش در آمریکا وقتی به بلندی رشته کوه هیمالیا بوده، اما بارشای همیشگی و فرسایش بر اثر وزش باد، باعث شده رشته کوه آپالاش کم کم تحلیل بره و این روند ادامه داره.
۹- برعکس، رشته کوه هیمالیا بلندتر و بلندتر می شه
کوه ها وقتی به وجود میان که صفحات تکتونیکی زمین با همدیگه برخورد می کنن و پوسته زمین رو به بالا فشار میدن.
ارتفاع رشته کوه هیمالیا هنوزم در حال زیاد شدنه و هرساله ۱/۹ سانتیمتر به ارتفاع اون اضافه می شه، چون صفحات تکتونیکی ای که زیر هند و آسیا قرار دارن هنوزم به همدیگه فشار میارن. رشته کوه هیمالیا هم مانند رشته کوه آپالاش، در حال تحلیل رفتنه اما سرعت فرسایش اون کمتر از سرعت رشد اون هستش.
بلندترین قله رشته کوه هیمالیا، قله اورسته که ۸/۸ کیلومتر ارتفاع داره.
۱۰- کوه تور پر شیب ترین کوه دنیا هستش
کوه تور که یکی از مکانای پرطرفدار در میان صخره نوردان دنیا هستش، بیشترین شیب عمودی رو در میان کوه های کره زمین داره.
کوه تور روی جزیره بافین در کشور کانادا قرار گرفته و ۱/۶ کیلومتر ارتفاع داره.ارتفاع دیواره عمودی این کوه ۱۲۵۰ متره.