اگه یه زن باشین، با یه مشکل همیشگی و تکراری در زندگی خود مواجه هستین که اصلا مورد پسند نیس و عاقبتای منفی بیشماری به‌همراه داره.
مشکلی که تقریبا نصف هر ماهِ زندگی رو تحت‌تاثیر خود قرار داده و خیلی از جذابیت‌های دنیا و شادی‌های داخلی رو کمرنگ می‌کنه و حتی بعضی وقتا موجب میشه تا دنیا رو مشکی دیده و دوست داشته باشین در گوشه تنهایی خود نشسته و یه دل سیر گریه کنین. چون اگه این‌کار رو نکنین احتمال درگیر شدن با دور و بریا زیاده و شاید حتی موجب تخریب روابط شه.
حتما متوجه شده‌اید که در مورد سیکل ماهانه صحبت می‌کنیم؛ قاعدگی در زنان یا همون اصطلاح عامیانه‌اش یعنی پریود! زمونه ای که شاید ۳ تا ۷ روز ادامه داشته باشه، اما در واقعیت ۱۰ تا ۱۴ روز از زندگی زن رو تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد و دردهای فیزیکی و روحی زیادی به‌دنبال داره.
یه زن، حتی اگه تاریخ آخرین قاعدگی خود رو از یاد برده باشه، وقتی اشتهایش به‌طور غیرعادی زیاد میشه، اعصابش واسه مسایل پیش‌پاافتاده و بی‌ارزش به‌هم می‌ریزد، وقتی دنیا جذابیتش رو از دست می‌دهد، رفتار آدم‌ها براش عجیب میشه، تلخی‌ها، ناراحتی‌ها، خاطره‌های بد زیادی رو به‌یاد می‌آورد و هر اون احتمال گریه کردن رو داره، وقتی دلش می‌خواهد در اتاق خود رو نگه داشته و با هیچ‌کسی، حتی عزیزانش هیچ ارتباطی نداشته باشه، وقتی دوست داره فقط بخوابه و در تختخواب بمونه، سینه‌هاش متورم و دردناک می‌شن، بی‌قرار میشه و تمایل شدیدی به خوردن اسنک‌های شور یا شیرینی‌جات پیدا می‌کنه، خوب متوجه می شه که پریود نزدیکه و دوباره باید دردهای همیشگی رو تحمل کرده و قدرت صبر و حوصله خود رو زیاد کنه.
از اون جا که زندگی همیشه جاریه و فرد نمی تونه در دوران سیکل ماهیانه خود از روند عادی اون فرار کنه، اما همزمان، توانایی تحمل این همه تغییر به صورت با هم رو هم نداره، پس یا بدخلق و عصبی میشه، یا تنبل و بی‌حوصله! اما دلیل این چیه و به چه دلیل همیشه خونواده‌ها از این پدیده ترس دارن؟
همه می‌دانیم که این دوران نه فقط واسه زنان، بلکه واسه مردان هم دردآوره چون ترکش‌های این تغییرات هورمونی به اعصاب مردان هم اصابت کرده و ممکنه لحظه‌های ناخوشایندی رو در زندگی زن و شوهر ظاهر کنه.
در همین زمینه، شاید شناخت درست و هرچه‌بهتر سیکل ماهانه زنان بتونه تا حد زیادی در پیشگیری مشکلات و دردهای به وجود اومده به وسیله اون کمک‌رسان باشه. از این رو از شما دعوت می کنیم تا ادامه مطلب رو از نظر بگذرونین و همراهمون باشین.
عادت ماهانه چیه؟
اون‌چه ما به عنوان پریود از اون یاد می‌کنیم نتیجه‌ی یه کارگروهی اعضای داخلی بدن مثل مغز، غده هیپوفیز، رحم، گردن رحم، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و واژنه. به این صورت که، مغز دستور تولید و ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون رو به تخمدان مخابره می‌کنه. به طور‌همزمان، هورمون‌های FSH و LH هم در غده هیپوفیز ساخته می‌شن.
قبل از توضیح ادامه این روند لازمه بدونین که فاصله بین دو قاعدگی به صورت طبیعی بین ۲۱ تا ۳۵ روزه. البته در حالت نرمال و عادی، ۲۸ روزه میشه.
در نیمه اول این دوره، اندازه استروژن بالا رفته و باعث رشد و افزایش سلول‌های رحمی میشه. بعد، بدن در عکس العمل به ترشح هورمون FSH، یه تخمک در داخل یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌کنه. این تخمک رشد کرده و در نزدیک روز ۱۴ از یه سیکل ۲۸ روزه در جواب به هورمون LH تخمک از تخمدان جدا می شه.
این مرحله تخمک‌گذاری نامیده میشه.
در ادامه، در نیمه دوم سیکل، تخمک وارد لوله فالوپ میشه که بین تخمدان و رحم قرار داره.
در این مرحله، پروژسترون وارد عمل شده و رحم رو آماده بارداری می کنه.
اگه در این مرحله تخمک به وسیله اسپرم بارور شه بارداری رخ میده. در غیر اینصورت، تخمک پس از یه مدت از بین میره و اندازه استروژن و پروژسترون هم کم میشه. در نتیجه‌ی این اتفاق‌ها، لایه کلفت رحم ریزش کرده و خونریزی قاعدگی یا عادت ماهیانه شروع میشه.
دوره‌های قاعدگی عموما بین ۳ تا ۷ روز ادامه دارن. سن شروع قاعدگی هم حدود ۱۲ سالگیه. اما این بدون معنی نیس که همه دختران در سن ۱۲ سالگی پریود می شن؛ بلکه اگه قاعدگی قبل از ۹ سالگی یا پس از ۱۶ سالگی روی دهد حتما باید به پزشک مراجعه شه.
پریود تا یائسگی ادامه داره. سن متوسط یائسگی هم حدود ۵۱ سالگیه. جالبه بدونین که بدن یه زن یائسه قادر به تولید تخمک نبوده و نمی تونه دیگه باردار شه.
نوسانات روحی زنان در دوران سیکل ماهانه چیجوریه؟
از اونجا که در این چرخه، سطح هورمونا به طور منظم در مغز و بدن خانوما تغییر می کنه، ظاهر، اندازه انرژی بدن و حساسیت روحی زنان هم دچار تغییرات می شن.
به این صورت که، حدود ۱۰ روز بعد از شروع عادت ماهیانه، درست قبل از تخمک گذاری، زنان احساس شادی بیشتری می کنن. ناآگاهانه لباسای جذاب تری می پوشند، چون سطح بالای استروژن و تستوسترون اونا رو به پیدا کردن فرصتای جنسی بیشتر در طول این دوران باروری تشویق می کنن.
یه هفته بعد از اون، پروژسترون بدن زیاد می شه، هورمونی که درست مثل والیوم می مونه و باعث می شه زنان دوست داشته باشن با یه فنجون چای و یه کتاب در تختخواب زیر پتویشان برن.
هفته بعد از اون، پایین اومدن پروژسترون موجب آسیب پذیری و حساسیت بالای خانوما می شه.
روحیه بیشتر زنان، ۲۴-۱۲ ساعت قبل از شروع عادت ماهیانه، به بدترین وضعیت خود می رسه.
مشکلات عادی قاعدگی چیه و چیجوری می‌توان اون‌ها رو برطرف کرد؟
پریود در زنان به صورت‌های جورواجور ظهور می‌کنه. از پریودهای دردناک (دیسمنوره) گرفته تا پریود نشدن و لکه‌بینی. بخاطر این، لازمه با این مشکلات آشنا شده و راه‌های درمان هر کدوم رو به طور جداگونه بیاموزید. واسه این منظور بازم در ادامه همراهمون باشین.
قاعدگی دردناک (دیسمنوره)
پریود دردناک یکی از شایعترین مشکلات زنان حساب میشه. بیش از نیمی از زنان هنگام قاعدگی دچار درد می شن و حدود یک‌درصد اونا به مدت ۱ تا ۳ روز توانایی انجام فعالیتای روزمره رو ندارن.
اندومتریوز، فیبروئید، زخم واژینال دلایل بروز این قاعدگیه. اندومتریوز، شرایطیه که باعث می شه بافتی که با هر پریود ریخته می شه خارج از رحم و در جاهایی مانند تخمدان، لوله های فالوپ و پایین شکم رشد کنن. بافت آندومتری که خارج از رحم رشد می کنه در طول هر چرخه عادت ماهیانه بازم خراب می شه و خون ریزی می کنه، اما به خاطر این که راهی واسه خروج از بدن نداره، بافت ساخته می شه و می تونه باعث درد لگن شه.
درد معمولاً در کمر، زیر شکم و پهلوها ظاهر میشه و به صورت قولنجیه، یعنی شدت اون کم و زیاد می شه.
درد در روز اول شدیده و به تدریج کاهش می‌یابد. هم اینکه بعضی وقتا با تهوع، استفراغ، ضعف، خستگی و سردرد همراه س.
جالبه بدونین که قاعدگی دردناک بیشتر دختران جوون رو تحت اثر قرار می‌دهد و بیشتر در بین این رده سنی دیده شده و معمولاً با افزایش سن و پس از ازدواج و زایمان کاهش می یابد.
اقدامات مفید جهت کاهش و رفع درد قاعدگی
- ماساژ شکم، کمر، پهلوها
- به کار گیری هوله گرم یا کیسه آب‌گرم
- خم شدن روی آرنج و زانوها
- پیاده‌روی
- دوش آب گرم
- پرهیز از غذاهای نفاخ و سنگین
- مصرف دمنوش‌هایی مثل بابونه، گل‌گاو‌زبون، چای سبز
- کاهش مصرف قند و نمک
- مصرف ویتامین E دو روز قبل از شروع خونریزی قاعدگی، در کنترل انقباضات رحمی دردناک به مراتب از دارودرمانی موثرتره. بعد از چهار ماه مصرف مرتب ویتامین E، زمان انقباضات دردناک رحمی از ۱۷ ساعت به ۲ ساعت کاهش پیدا می کنه.
قاعدگی شدید
این مشکل به دلایل جور واجور می تونه روی دهد که از جمله باید به کم خونی، تورم گردنه رحم، پولیپ، فیبروم، هموفیلی، نبود تعادل هورمونی، رقیق کننده های خون و کیست اشاره کرد.
هم چنین ممکنه بعضی از خانوما به خاطر به کار گیری (IUD) با این مشکل مواجه شن.
بد نیس یادآوری کنیم که پریود شدید در خانمای سن بالا ممکنه نشونه سرطان رحم باشه.
قاعدگی طولانی
مریضی‌هایی همانندمانند کم خونی، کم کاری غده تیرویید، فیبروم، کیست، بارداری خارج از رحم و سرطان رحم باعث بروز این حالت هستن. البته به کار گیری (IUD) نیز ممکنه در بعضی خانوما منتهی به این وضعیت شه.
قاعدگی بی نظم
عواملی مثل بارداری، استرس، رژیم‌غذایی، ورزش، قرص‌های ضدبارداری، مصرف الکل، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، یائسگی و مصرف دارو می تونه در این بروز این شرایط اثر داشته باشه.
لکه‌بینی
لکه‌بینی که بعضی زنان با اون روبه رو هستن می‌تونه به خاطر مصرف قرصای ضد بارداری، بارداری خارج از رحم، عفونت واژن، فیبروم، پولیت، از دست دادن موقتی استروژن هنگام تخمک گذاری یا از دست دادن تخمک گذاری روی دهد.
قطع قاعدگی
در ایجاد این حالت عوامل مختلفی دخیل هستن. از جمله میشه به ورزش بیش از حد، مشکلات تیروئیدی، فشار روحی و استرس، مصرف داروهای آرامش بخش، پرخوری، خام خواری، مشکل در ترشحات غدد داخلی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و چربی بدنی کم اشاره کرد.
البته قطع مصرف قرص ضد بارداری هم ممکنه به بروز این مشکل منجر شه.
خونریزی بعد از یائسگی
عفونت، خشکی رحم، نازک شدن دیواره رحم و پولیپ می تونن باعث خونریزی پس از یائسگی شن. البته این ممکنه نشونه سرطان رحم هم باشه.
پیشنهادای طب سنتی واسه کاهش درد عادت ماهیانه
- واسه کاهش دردهای زیرشکم باید چهار تا پنج روز قبل از شروع عادت ماهانه، روزانه دو نوبت به طور موضعی روغن بابونه رو زیر ناف خود ماساژ ملایم بدین، اما انجام این کار در دوران عادت ماهانه پیشنهاد نمی‌شه.
- ماساژ زیر ناف با روغن زنجبیل در اوقاتی که خونریزی طبیعی و همراه با درده، در کم شدن نشونه های قاعدگی موثره.
- یه دوم قاشق غذاخوری سنبل‌الطیب، یه قاشق مرباخوری گل‌گاوزبان و یه قاشق مرباخوری بادرنجبویه رو با هم مخلوط و دم کرده و در فواصل دو دوره یا در ایام عادت ماهانه بخورین. این نوشیدنی باعث کاهش استرس، خشم و دردهای قاعدگی میشه.
- مصرف روزانه یه لیوان چای دارچین همراه با صبحونه تاثیر بسیار زیادی روی آرامش و کاهش درد قاعدگی می‌گذارد.
- آدمایی که مزاج سرد و خشک یا گرم و خشک دارن، بیشتر دچار درد و مشکل‌های دوران قاعدگی می‌شن که با اصلاح مزاج، اندازه دردها کاهش می‌یابد. مثلا آدمایی که مزاج گرم و خشک دارن، می‌تونن با مصرف دم کرده ترکیبات زیره و انیسون از اثرات ضداسپاسم و ضددرد اون بهره ببرن. آدمایی که مزاج سرد و خشک دارن هم می‌تونن با مصرف دمنوش گل‌گاوزبان درد خود رو کم کنن.
- خوردن غذاهایی با طبع سرد مثل ماست یا کاهو ممکنه درد شکم رو در قاعدگی زیاد کنه.
درمقابل اون، خوردن خوراکی‌های به اصطلاح گرم مانند خرما یا نون‌های سبوس‌دار مانند نون جو می‌تونه دردها رو به اندازه قابل‌توجهی کم کنه. - زنجبیل در بهبود درد قاعدگی مانند اسیدفولیک و ایبوپروفن عمل می‌کنه! اگه هم به طعم اون علاقه‌ای ندارین، می‌تونید از کپسول‌های زنجبیل استفاده کنین.
- دمکرده بابونه، سنبل‌الطیب، گل‌گاوزبان، تمشک و سرخ‌ولیک در کاهش درد عادت‌ماهانه و ایجاد آرامش بسیار موثر هستن. هر کدوم از این دمکرده‌ها رو می‌تونید به‌صورت جداگونه یا مخلوط جفت و جور کنین و به دلخواه در زمان عادت ماهانه استفاده کنین.
- از عرق رازیانه و بومادران استفاده کنین، به‌خصوص اگه درد همراه با خونریزی زیاد باشه باید از هفت روز قبل، صبح‌ها یه استکان عرق رازیانه رقیق شده با آب و یه استکان عرق بومادران رقیق شده با آب بخورین. در روزای دوم و سوم عادت ماهانه هم می‌تونید این کار رو ادامه بدین.
- اگه قبل از شروع خونریزی احساس درد می‌کنین، سه قاشق غذاخوری زرشک پلویی رو تو یه لیوان آب به مدت یه دقیقه جوشونده و محلول صاف شده اونو پس از ۱۰دقیقه دم کردن، بخورین. بعد از ۱۰ساعت هم می‌تونید دوباره از این محلول بخورین.
- آدمایی که خونریزی‌شون به صورت لکه‌‌بینیه، می‌تونن واسه کاهش درد خود از دمکرده گل‌گاوزبان استفاده کنن. واسه این منظور باید ۱۰گرم گل‌گاوزبان رو به همراه یه عدد لیمو عمانی و دو لیوان آب بجوشونین تا وقتی که تنها یه لیوان از محلول بمونه، بعد اونو از صافی رد کرده و بخورین.