این مطلب به وسیله سعید رهبری ویرایش شده.
هیچ وقت پدربزرگم فکر نمی کرد که روزی بتونه در خونه قبضای خودشو پرداخت کنه. اصلاً دیگه کم کم داشت به ایستادن در صف بانک عادت می کرد که عصر ارتباطات به کمکش اومد. همین عصر ارتباطات بود که رابطه بین کسب و کارا رو با مصرف کنندگان پایانی خود، یعنی من و شما، صمیمی تر از همیشه کرد. فروشگاه های اینترنتی راهی رو باز کردن تا با اطمینان بیشتر، ساده تر و سریع تر خرید کنیم. همین موضوع در مورد حمل و نقل ، سفارش غذا، درخواست خدمات منزل و تقریباً هر چیز دیگری هم صادقه. الان حتماً می گین که همه اینا عالیه، اما چه ربطی به بازاریابی مصرفی (B2C Marketing) داره؟ ساده س!! تموم کسب و کارایی که مثال زدیم با مدل B2C کار می کنن. در واقع، با ورود به عصر دیجیتال بازاریابی مصرفی مهم تر از همیشه مطرح شد.
من در این مقاله می خوام تموم نکات ریز و بزرگ بازاریابی مصرفی رو با شما در میان بذارم و چیزایی به شما بگیم که شک نداشته باشینً به درک بهتر شما از مشتری پایانی و چگونگی تعامل با اون کمک می کنه. خوندن این مقاله رو شدیدا به صاحبان کسب و کارایی که با مصرف کننده هایی پایانی سر و کار دارن، پیشنهاد می کنیم.
بازاریابی مصرفی یا B2C چیه؟
معنی کلی بازاریابی مصرفی (Business to Customer Marketing) خیلی خیلی ساده س!: رابطه بین کسب و کارا با مصرف کنندگان پایانی، با هدف افزایش فروش و پیشرفت بازار. مصرف کنندگان پایانی چه کسائی هستن؟ هر کسی که کالایی رو با هدف مصرف خریداری می کنه. این روش بازاریابی واسه خیلی از کسب و کارا (از یه مغازه کوچیک لباس فروشی گرفته تا بزرگترین کار و کاسبیای آنلاین) کاربرد داره.
فرق بازاریابی مصرفی و صنعتی در چیه؟
اگه کمی در دنیای کار و کاسبی آنلاین فعالیت داشته باشین، حتما علاوه بر بازاریابی مصرفی (B2C)، عبارت بازاریابی صنعتی (B2B) هم به گوشتون خورده. واسه اینکه مطلب بیشتر جا بیفته و با خیال راحت تری به بررسی بازاریابی مصرفی ادامه بدیم، در این قسمت این دو نوع بازاریابی رو مقایسه می کنیم.
۱٫ بازاریابی مصرفی منطقیه یا احساسی؟
بازارایابی مصرفی از اونجایی که مستقیما با مصرف کننده پایانی در ارتباطه، بیشتر روی مسائل احساسی تمرکز می کنه. یعنی تلاش می کنن با جذاب نشون دادن محصول یا خدمات، مصرف کننده رو تشویق به خرید کنن. اما در بازاریابی صنعتی، معمولا قبل اینکه خرید انجام بشه، باید از طرف چند مسئول یا یه مجموعه تایید شه. علاوه بر اون، واسه اینکه محصول یا خدماتی در بازاریابی صنعتی خریداری بشه، باید توجیه مالی و منطقی داشته باشه (این محصول به چه درد می خوره، قیمتش چقدره، و زمان درستی واسه خریده یا نه) اما در بازاریابی مصرفی، ممکنه چیزی رو بخریم چون “فقط خوشمون اومده!”
۳٫ رابطه مهم تره یا وفاداری؟
در بازاریابی مصرفی، مصرف کننده ها ممکنه یه برند رو تعقیب کنن، اخبار اونو بخونن و حتی اطلاعات اجناس یا خدمات اونو به اشتراک بذارن اما این به این معنی نیس که همیشه به اون وفادار می مانند و رابطه نزدیکی با اون برند ایجاد می کنن. حتی اگه یه برند تازه بتونه اعتمادشون رو جلب کنه، احتمال زیاد مشتریا، برند قدیمی خودشون رو کنار می ذارن و به دنبال برند جدید می رن. اما در بازاریابی صنعتی، معمولا بازاریابان محتوا و اطلاعات مفیدی به مشتری هاشون میدن و واسه اونا ارزش ایجاد می کنن تا اینکه رابطه ای بین اونا ایجاد می شه که حتی در زمانای سخت هم (تا یه مدت) این رابطه حفظ می شه. یعنی با یه یا دو بار اشتباه، رابطه بازاریاب صنعتی با مشتری به همنمی خوره.
۴٫ تصمیم گیرنده مهم تره یا تصمیم گیرندگان؟
فرض کنین که شما می خواین یه جفت کفش بخرین. ممکنه از خونواده و دوستانتون نظر سوال کنین یا اطلاعاتی در مورد این کفش در سایتای جور واجور بخونین، اما در آخر این خودِ شمائید که تصمیم می گیرین که این جنس رو بخرین یا نه. در بازاریابی مصرفی، دقیقا همین اتفاق میفته، یعنی اینکه تصمیم گیرنده اول و آخر، خودِ مصرف کننده س اما در بازاریابی صنعتی، قبل اینکه خرید انجام بشه، باید افراد زیادی مثل مشاوران مالی، سهامداران، یا مدیران به توافق برسن.
بررسی یه نمونه موردی
بازاریابی مصرفی و صنعتی تو یه کارخانه تولید مواد غذایی
یه کارخانه تولید مواد غذایی رو در نظر بگیرین. محصول این کارخانه واسه مصرف روزانه همه ماست. اما وقتی بحث بر سر بازاریابی این محصول باشه، دیگه مخاطب اون فقط ما نیستیم. در واقع وقتی کالایی در کارخانه تولید می شه، به وسیله کلی فروشان خریداری می شه. بعد کلی فروشان از راه سیستم پخش و بازاریابی خود، این اجناس رو در اختیار خرده فروشان یعنی همین فروشگاه هایی که ما روزانه از اونا خرید می کنیم، قرار میدن. مرحله آخر هم که واسه هممون روشنه: من و شما با مراجعه به فروشگاه ها به شکلای جور واجور مورد نیازمون دست پیدا می کنیم. با این حساب، یه کارخانه، به دو روشِ بازاریابی جور واجور نیاز داره:
- بازاریابی واسه مصرف کننده پایانی: در آخر قراره محصول این کارخانه به وسیله مصرف کنندگان خریداری شه. پس لازمه که برند این کارخانه شناخته شده و مورد اعتماد ما باشه. طبیعتاً اگه اجناس این کارخانه تقاضایی در بازار مصرفی نداشته باشه، به معنی شکست قطعی اون هستش. در این مرحله، تولید کننده ها و یا کارخانه ها با انجام تبلیغات سنگین، تلاش در ارائه امتیازات اجناس خود به من و شما دارن و تلاش می کنن با بازاریابیِ احساسی، ما رو تشویق به خرید محصول کنن. این رابطه به معنی ایجاد یه بازار مصرفی واسه محصول و همون بازاریابی به شیوۀ B2C هستش.
- بازاریابی واسه کلی فروشا و خرده فروشا: همونطور که گفتیم، مخاطب این کارخانه فقط ما مصرف کننده ها نیستیم. این کارخانه به کسائی نیاز داره تا اجناس رو پخش کنن. در واقع، در دل رابطه بین کارخانه با من و شما، کارخانه وظیفۀ دیگری رو هم داره و اونم تشویق کردن کلی فروشان و یا خرده فروشان به خرید کالای تولید شده. واسه این منظور، معمولاً کارخانه ها از بازاریابای حضوری و پروموشنای جور واجور استفاده می کنن. این مدل تجاری به عنوان B2B یا بازاریابی صنعتی شناخته می شه. (در صورت علاقه می تونین بعد از خوندن این مطلب، به سراغ مقالۀ بازاریابی B2B یا صنعتی مراجعه کنین و اطلاعات کاملی در مورد این روش بازاریابی و ویژگیای اون به دست بیارین.)
بازاریابی و فروش با هم فرق دارن!
دیجیتال مارکتینگ چیجوری بازاریابی B2C رو از این رو به اونو کرد؟
همونطور که در مقدمه این مقاله هم گفتم، با ورود به دنیای دیجیتال بازاریابی B2C خیلی جدی تر از قبل مطرح شد. به چه دلیل؟ چون به کمک وسایل دیجیتال مارکتینگ، رابطه بین کسب و کارا با مصرف کنندگان از همیشه نزدیک تر شد.
یه مثال باحال از این مورد رو میشه کفش تن تاک دونست. در تبلیغات تلویزیونی این برند، بعد از این که کفش معرفی شده و امتیازات اون واسه بیننده می گن، گوینده از ما می خواد واسه جفت و جور اون، به یه سامانه پیامکی، اس ام اس بفرستیم یا از راه یه نشانی اینترنتی، سفارش خود رو ثبت کنیم. در واقع، تن تاک با به کار گیری تکنولوژی، راهی پیدا کرده تا لایه های واسطه کار و کاسبی خود رو حذف کنه و محصول خود رو مستقیما به مصرف کننده عرضه کنه.
شاید براتون باحال باشه بدونین که اولین بار، سیستم خرید آنلاین به وسیله فردی به نام در سال ۱۹۷۹ طراحی شد و اولین خرید موفق آنلاین هم در سال ۱۹۸۴ به وسیله خانمی به نام اسنوبال انجام شد. از اون زمان تا الان، کسب و کارا با ورود خود به فضای آنلاین، شکل تجارت رو دچار تحولی بزرگ کردن. شکل سنتی تجارت، جای خود رو به تجارت الکترونیک داده. البته، ما اینجا فقط درباره فروشگاه های B2C بزرگی مثل دیجی کالا و بامیلو صحبت نمی کنیم. در بازار B2C آنلاین میشه از شیر مرغ تا جون آدمیزاد رو پیدا کرد. اجناس و خدمات که در بسیاری موارد، به صورت مستقیم و بدون واسط هم ارائه می شن.
نقش کمپین ها در بازاریابی B2C
ما می تونیم در اولین قدم واسه برند سازی و ایجاد یه پیوند عاطفی بین مشتریان و کار و کاسبی خود، از کمپینای بازاریابی کمک بگیریم. حالا واسه ایجاد یه کمپین واسه مخاطبان مون، به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟
اولین کاری که باید در ایجاد کمپینای بازاریابی مصرفی بکنیم، است. شرکتا باید بدونن که مشتریانِ اونا کجا قرار گرفتن، چه نیازهایی دارن و از همه مهم تر، نسبت به کارکرد اجناس و خدمات، چه واکنشی نشون میدن.
تحقیق دقیقِ بازاری که می خواین در اون فعالیت کرده و محصول یا خدماتی ارائه بدین، خیلی با اهمیته. این تحقیقات این قدرت رو به شما میده که با اطلاعات به دست اومده، پیامای تبلیغاتی موثرتری رو تولید کرده و به وسیلۀ تولید این پیاما، مخاطبان خاص خود رو شناسایی و وارد کمپین خود کنین.
امکانات فراوون و سرعت در ایجاد رابطه از ویژگیای دوره ایه که ما در اون زندگی می کنیم. مطمئنا مشتریان احتمالی ما هم مثل بقیه آدما در عصر ارتباطات، تا حد خیلی از دنیای اینترنت استفاده می کنن و این می تونه فرصت بسیار مناسبی واسه ایجاد یه کمپین موفق در دنیای اینترنت شه. پس حالا باید بدونیم که واسه رسیدن به اهدافمون در بازاریابی مصرفی، چیجوری می تونیم از یه کمپین موفق بهره ببریم.
چیجوری یه کمپین موفق B2C بسازیم؟
سریع ترین راه واسه ایجاد رابطه با مشتریان، ایجاد یه کمپین در دنیای بزرگ اینترنته.
رسانه های اجتماعی یه روش عادی و جاافتاده واسه جذب مخاطبان بیشتر و رابطه با اونا در سطح شخصی تره. مثل کمپینای بازاریابی تلگرامی یا اینستاگرامی. شما در کمپین خود باید حس صمیمیتی ایجاد بکنین که مشتریان به شما اعتماد کنن. خبر خوب اینه که امروز بازاریابی در شبکه های اجتماعی خیلی جا افتاده و حتی از اون استقبال هم می شه. جدا از این که مردم دوست دارن با به کار گیری شبکه های اجتماعی با بقیه در تعامل باشن، این شبکه ها می تونن در روند بازاریابی هم به درد بخور باشن. اما چیجوری؟
نمونه بازاریابی مصرفی در اینستاگرام
واسه اینکه راحت تر متوجه منظورم از بازاریابی مصرفی در اینستاگرام شید، یه مثال واقعی براتون آورده ام: نمونه بازاریابی مصرفی کاله در اینستاگرام.
کاله تازگیا نوع جدیدی از ماست با اسم لاکتیویا تولید کرده و ادعا می کنه که این ماست باعث بهتر شدن گوارش شما می شه. حالا واسه اینکه اعتماد مشتریان نسبت به این محصول رو زیاد کرده و اونو بفروشه، چالشی به اسم “رقابت لاکتیویا” ایجاد کرده. این رقابت چیجوری کار می کنه؟ کاله با این رقابت فرصتی به مشتریانش میده و میگه که این ماست رو جفت و جور کنین و استفاده کنین. اگه نتیجه ای نگرفتید، ما پولتون رو به شما پس می دیم! این یه نمونه بسیار موفق و خوبی از بازاریابی مصرفی در اینستاگرامه.
هم اینکه احتیاجی به گفتن نیس که کاله با این کار، متحمل هزینه خاصی نشده و در عین حال، تونسته فروش خودشو چند برابر بکنه! علاوه بر اون، جایزه ای هم واسه این رقابت در نظر گرفته و کاربران هم به خاطر همین، این خبر رو با سرعت نور بین خودشون به اشتراک می ذارن!
روند خرید مصرف کنندگان در مدل B2C چیجوریه؟
همونطور که گفتیم، تجارتا در مدل B2C ، بیشتر از اینترنت واسه معرفی و فروش اجناس خود استفاده می کنن. حالا می خوایم قدم به قدم مراحل خرید رو از دید مصرف کننده بررسی کنیم. مطمئنا شما واسه یه بار هم که شده، خرید اینترنتی داشتین. خرید از جایی شروع می شه که ما به یه محصول یا یه خدمات، احساس نیاز می کنیم. یعنی ما می خوایم نیاز خودمون رو از راه خرید اینترنتی برطرف کنیم. پس عبارت مورد نظر رو در موتورهای جستجوگر سرچ می کنیم.
بررسی SWOT چیه و چیجوری می تونه کار و کاسبی شما رو از این رو به اون رو کنه؟
بعد از اینکه یافته های جستجوی گوگل رو بررسی و سایتی رو انتخاب کردیم، محصول یا خدماتی که دنبالش هستیم رو در وب سایتای در رابطه از نظر قیمت، تاریخ تحویل محصول، گارانتی یا هر شرایطی که برامون مهمه، بررسی می کنیم. بعد سفارشمان رو ثبت می کنیم و مبلغ لازم رو پرداخت می کنیم. بعد از دریافت سفارشمان، کیفیت اونو بررسی می کنیم و در صورت هر گونه مشکل، پشتیبانی آنلاین اجناس رو در جریان قرار می دیم تا محصول رو از ما پس بگیرن. در واقع، تموم کسب و کارا با شناخت مراحل خرید و رفتار مصرف کننده ها، تلاش می کنن راحت ترین و معقولانه ترین راه رو واسه فروش اجناس خودشون انتخاب کنن.
رفتار مصرف کننده یکی از مهم ترین کارائیه که یه بازاریاب باید از اون اطلاع داشته باشه. مطمئنا، در این مدل هم مثل بقیه مدلای تجاری، بازاریاب باید اطلاعات کافی داشته باشه. حالا اگه به خوندن ادامه بدین، این اطلاعاتِ لازم رو به شما می دیم.
رفتار مصرف کننده در سیستم B2C
واسه اینکه رفتار مصرف کننده رو بشناسین، کافیه به خودمون نگاه عمیق تری داشته باشیم. در واقع همۀ ما آدما، در دستۀ مصرف کنندگان پایانی قرار می گیریم. ولی رفتار ما نسبت به اجناس مصرفی چیجوریه؟ مطمئنا، ما از تبلیغات بازرگانی طولانی و خسته کننده خوشحال نمی شیم و دوست داریم در کمترین زمانِ ممکن، نیاز خودمون رو شناسایی کرده و به محصول مورد علاقه مون برسیم. ما نیاز داریم که شرکتای تجاری با یه پیام ساده و قابل فهم، امتیازات اجناس شون رو واسه ما بگن. باید به این نکته توجه کنیم که مشتریان در مدل B2C، تمایل زیادی به یه خرید سریع و بدون درد سر دارن. حالا اگه می خواین در اینجور سیستمی بازاریابی بکنین، از راهکارهای زیر واسه جذب مشتریان خود استفاده کنین.
بازاریابی B2C براساس رفتار مصرف کننده
اول از همه، شما باید ببینین که محصول یا خدمات شما چه سودی واسه مشتری داره و به اصطلاح، چه دردی از اون دوا می کنه. در مدل B2C ، مشتریا معمولا براساس احساسات شون خرید می کنن. واسه درک بهتر این مطلب واسه شما مثالی می زنم.
خرید عقلانی یا احساسی: بررسی یه نمونه موردی
فرض کنین که تو یه شرکت، مسئول خرید لباس فرم واسه کارکنان هستین. مدیر این مجموعه با در نظر گرفتن بودجه ای مشخص، از شما خواسته که بهترین لباس فرم رو واسه همۀ کارکنان جفت و جور کنین. ٌ شما تموم تلاش خود رو می کنین و خیلی راحت هر لباسی رو با هر قیمتی جفت و جور نمی کنین، چون می دونین که با در نظر گرفتن بودجه ای که به شما داده شده باید خرید کنین و هم اینکه از این انتخاب خود دفاع کنین. اگه بخواین در خریدتون احساسی عمل کنین، ممکنه کار خود رو از دست بدین.
ولی اگه بخواین واسه خودتون لباس جفت و جور کنین چه؟ تموم بروشورهای لباس رو می خونید؟ به تولیدیای جور واجور زنگ می زنید؟ ٌ هیچ کدوم از ما دست به انجام اینجور کاری نمی زنیم و حتی بعضی وقتا با اینکه میدونیم محصول مورد نظر ممکنه به طور کامل به نیازمون جواب نده، بازم اونو می خریم. تو یه کلام، ما تحت تاثیر احساساتمون خرید می کنیم، چون دیگه به وسیله مدیرمون بازخواست نمی شیم یا لازم نیس انجام روند خرید رو واسه کسی توضیح بدیم.
شما به عنوان یه بازاریاب مصرفی، باید حواستون باشه که مصرف کنندگان همیشه دوست دارن که از امتیازات محصول شما باخبر شن، این که این محصول به چه درد اونا می خوره و یا با خرید این محصول، چه سودی به صورت شخصی به اونا می رسه. علاوه بر اینا، به عنوان یه بازاریاب باید بدونین که هرچه قدر بسته بندی محصول مورد نظرتون قشنگ تر باشه و در اون سلیقه و خلاقیت به کار رفته باشه، احتمال اینکه در فروش خود موفق تر باشین بیشتره.
واسه خود من بعضی وقتا پیش اومده که تحت تاثیر بسته بندی یه محصول قرار گرفتیم و این مسئله باعث شده که بخوام اونو امتحان کنم! البته این به اون معنی نیس که همیشه میشه با ظاهری قشنگتر، کیفیت رو در نظر نگرفت. چون در این صورت شما فقط یه بار فروش موفق دارین. با در نظر گرفتن وسعت این بازار و میلیاردها مصرف کننده، طبیعتا رقابت زیادی بر سر فروش اجناس پیش میاد و اگه شما مصرف کننده رو نا امید کنین، از چرخۀ رقابت به آسونی حذف می شید. حالا با در نظر گرفتن این وسعت و تعداد بسیاری مصرف کننده، ما چیجوری مخاطبان اجناس خود رو شناسایی بکنیم؟ در اینجاس که به شما می بگیم چیجوری مصرف کنندۀ موثر رو در بازاریابی مصرفی پیدا کنین.
در بازاریابی B2C چیجوری مشتریان رو شناسایی کنیم؟
همونطور که قبلا گفتم، این بازار وسعت زیادی داره. در واقع هر فردی احتیاجی به محصول خاصی داره و اگه بازاریابان میخوان در این مورد موفق شن، باید مخاطبان خودشون رو براساس هدف و نیازشون دسته بندی کنن. مثلا واسه یه بازاریاب مصرفی، آدمایی که بین ۱۸ تا ۲۵ سال دارن تو یه گروه خاص قرار می گیرن و شک نداشته باشین نیازها و اهداف متفاوتی با افراد بین ۳۰ تا ۴۰ سال دارن.
مشتریان موثر
بیشترین تاثیر بازاریابی در مدل B2C بر مشتریانیه که قبلا تجربۀ مثبت و موفقی از اجناس یا خدمات داشتن. در نظر داشته باشین که مشتریان راضی علاقۀ بیشتری به خریدهای تکراری دارن و هم اینکه کار و کاسبی شما رو بیشتر از قبل به دوستان و آشنایان خود معرفی می کنن. بازاریابی دهن به دهن، به خصوص از طرف مشتریانِ راضی، می تونه تاثیر خیلی عجیبی در تجارت شما داشته باشه. تکرار خریدای موفق به وسیله مشتریان کلید موفقیت همۀ تجارتا هستش. در سیستم بازاریابی مصرفی، شما باید تلاش کنین از مصرف کنندگان، “مشتریان وفادار” بسازین.
حالا که صحبت از وفاداری مشتری شد، بیایید ببینیم که چیجوری می تونیم مشتری هامون رو نسبت به برند خودمون وفادار کنیم.
در بازاریابی B2C چیجوری مشتریان بیشتری جلب کنیم؟
حالا فرض کنین که کار و کاسبی شما راه افتاده ولی نیاز دارین که کمی اصطلاحا دیده بشوید و مشتری هایی بیشتری به سمت خود تون بکشونین. این کار رو از کجا باید شروع کنین؟ در این بخش از مقاله، راهکارهای جذب مشتری رو قدم به قدم واسه شما آوردیم:
- شناسایی مخاطبان: باید بدونین که کار و کاسبی شما واسه چه گروه یا گروه های جامعه باحال و خوبه، یا چه آدمایی می تونن پتانسیل مشتری شدن رو داشته باشن.
- برند سازی: واسه اینکه در بازارهای پررقابتی شناخته و برجسته بشوید، نیاز دارین که یه هویت و برند واسه خودتون بسازین تا تو ذهن مشتری هاتون جا باز کنین.
- به کار گیری محتوای تولید شده به وسیله کاربران: از نظرات و پیشنهادات کاربران استفاده کنین تا بتونین احساس صمیمیت بیشتری واسه اونا بسازین و نیازای اونا رو بیشتر و بهتر برطرف کنین.
- جواب معقولانه و صبورانه به نظرات منفی: اگه با نظری منفی روبه رو شدید، خوشحال شید! چون بدون هیچ هزینه ای، فرصت اصلاح و بهبود کارتون رو به دست آورده اید!
- ایجاد کمپین مشتریان وفادار: کاری کنین که مشتری هایی وفادار و همیشگی شما، احساس خاص بودن رو داشته باشن و بدونن که کار و کاسبی شما، ارزش خاصی واسه اونا قائله!
مسئلۀ مهم تر اینجاس که شما با عضوگیری در این کمپینا، اطلاعات بسیار زیادی رو از مخاطبان خود به دست می بیارین و به وسیلۀ اون می تونین در موردای جور واجور و در هر شرایطی اخبار و اجناس و تغییرات کار و کاسبی خود رو واسه اونا بفرستین.
تحلیل کنندگان بازار با به کار گیری این اطلاعات و از راه های جور واجور مانند مصاحبه، پرسشنامه، جمع آوری داده های آنلاین و …مشخص می کنن که مصرف کنندگان، چه افکاری دارن و به چیزایی نیازمندن. در سال ۲۰۱۷، تحقیقی در مورد اهمیت اطلاعات مشتریان انجام شد. یافته های این تحقیق نشون دادن که نشانی ایمیل و شماره موبایل از مهم ترین اطلاعاتیه که در بازاریابی مصرفی واسه ایجاد رابطه بازاریاب و مصرف کننده و انتقال پیامای تبلیغاتی استفاده می شه.
نتیجه گیری
خسته نباشین (من هم خسته نباشم)! این مقاله رو خوندین و فهمیدین که اصلا بازاریابی مصرفی چه چیزیه، چه فرقی با بازاریابی صنعتی داره، و اینکه چه امتیازات و معایبی واسه ماا داره. اگه یادتون باشه گفتم که با پیشرفت اینترنت، روز به روز بازاریابی مصرفی قوی تر و گسترده تر می شه. حالا واسه اینکه به مهم بودن این قضیه پی ببرین، به کار و کاسبیای دورتون نگاه کنین و ببینین که چند درصدشون از بازاریابی مصرفی استفاده می کنن؟ اینو هم به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین منتظر نظرات سازنده همتون هستم تا مثل همیشه در بهتر کردن مقالهامون، کمک بکنین.
